Η διατροφή σύμφωνα με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική.

 

Σε κάθε εποχή και περίπτωση ταιριάζουν συγκεκριμένες τροφές.
 

Η διατροφή αποτελεί ένα θεμελιώδες στοιχείο της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής και βασίζεται σε σοφία χιλιάδων ετών. Τρεις χιλιάδες χρόνια πριν από τον Χριστό, ο Κίτρινος Αυτοκράτορας είπε ότι "Αυτοί που δεν ξέρουν πώς να τρώνε, δεν ξέρουν πώς να ζουν." Η καλή διατροφή αντιστοιχεί σε μια καλή συμπεριφορά και έναν υγιεινό τρόπο ζωής που ευνοεί και ωφελεί την υγεία και επομένως προάγει τη μακροζωία. Πρώτα απ 'όλα, η επιλογή των τροφών είναι σημαντική, ειδικά όσον αφορά την ποιότητα και τη ζωτικότητά τους. Πρέπει επί το πλείστον να προτιμάμε τα εποχιακά προϊόντα, τα οποία καλό είναι να προέρχονται από τοπικούς παραγωγούς, και να αποφύγουμε όλα τα προϊόντα βιομηχανικής παραγωγής. Είναι προφανές άλλωστε ότι τα ζώα που εκτρέφονται σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις, οι υδροπονικές καλλιέργειες (χωρίς χώμα), τα έτοιμα κατεψυγμένα φαγητά, τα χημικά λιπάσματα και τα διάφορα φυτοφάρμακα είναι επιβλαβή για την υγεία αλλά και για τον πλανήτη μας. Η κατανάλωση τέτοιων προϊόντων είναι αδιανόητη στα πλαίσια της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής. 

 

Επιπλέον, πρέπει να ληφθούν υπόψη διάφορα στοιχεία. Πράγματι, σύμφωνα με τις αρχές της κινεζικής ιατρικής, οι τροφές ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες. Πρώτα απ 'όλα, ταξινομούνται ανάλογα με τη φύση τους, δηλαδή αν είναι Γιν ή Γιανγκ, ψυχρής, θερμής ή ουδέτερης φύσης. Και κάθε φύση έχει ιατρικά και θεραπευτικά οφέλη.

Οι τροφές ψυχρής φύσης (Γιν), δροσίζουν το σώμα και επιβραδύνουν τις οργανικές λειτουργίες. Πρέπει να καταναλώνονται με ζεστό καιρό ή με σημάδια θερμότητας στο σώμα: πυρετό, υπερβολική δίψα, κόκκινη επιδερμίδα, δυσκοιλιότητα, ανησυχία, ευερεθιστότητα, ερυθρά εξανθήματα, φλεγμονώδεις καταστάσεις. Σε αυτούς τους τύπους περιπτώσεων είναι σκόπιμο να αποφεύγονται τα τρόφιμα θερμού χαρακτήρα. Παραδείγματα κρύων τροφών: ντομάτα, πάπια, κουνέλι, ασπράδι αυγού, καβούρι, ακτινίδιο, πεπόνι, γκρέιπφρουτ, καρπούζι, σπαράγγια, μελιτζάνα, σέλινο, λευκό μανιτάρι, λάχανο, αγγούρι, σπανάκι, μαρούλι, ραπανάκι.

Αντιθέτως, οι ζεστές τροφές (Γιανγκ) ζεσταίνουν το σώμα, διεγείρουν τις ζωτικές λειτουργίες και αυξάνουν το μεταβολισμό. Πρέπει να καταναλώνονται με κρύο καιρό ή με σημάδια κρύου στο σώμα: ευαισθησία στο κρύο, κρύα χέρια και πόδια, ψύξη λόγω του κλίματος. Αλλά είναι κατάλληλα και σε περίπτωση επιβράδυνσης των λειτουργιών του σώματος, όπως η βραδύτητα και η δυσκολία στη χώνεψη, ή ακόμα και η κόπωση. Παραδείγματα ζεστών τροφών: σκόρδο, μανιτάρι Boletus, μάραθο, κρεμμύδι, κάστανο, λίτσι, καρύδι, ροδάκινο, γαρίδα, αρνί, κοτόπουλο, κρόκος αυγού, καφές, κανέλα, γαρίφαλο.

Όσο για τις ουδέτερες τροφές, είναι αδιάφορη η χρήση τους όσον αφορά τις κρύες ή ζεστές παθήσεις. Παραδείγματα: καρότα, λάχανο, πράσινα φασολάκια, πατάτες, ρύζι, ανανάς, σύκα, δαμάσκηνα, κυπρίνος, περιστέρια, χοιρινό κρέας και τέλος το αγελαδινό γάλα.

Οι τροφές ταξινομούνται επίσης ανάλογα με τη γεύση τους. Οι 5 γεύσεις είναι η όξινη, η πικρή, η γλυκιά, η πικάντικη και η αλμυρή. Η καθεμία έχει ένα συγκεκριμένο αντίκτυπο στο σώμα, όπως και η φύση της τροφής. Επιπλέον, πρέπει να προστεθεί ότι κάθε γεύση αντιστοιχεί σε ένα όργανο στο οποίο επενεργεί πιο συγκεκριμένα. Όταν καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες, θρέφει το όργανο. Έτσι, η όξινη γεύση συσχετίζεται με το ήπαρ, η πικρή με την καρδιά, η γλυκιά με το σπλήνα, η πικάντικη με τον πνεύμονα και η αλμυρή με τα νεφρά.

Ωστόσο, όταν καταναλώνεται υπερβολικά μία από τις παραπάνω γεύσεις, αυτό οδηγεί σε δυσλειτουργία του οργάνου και προκαλεί διαταραχές σε όλο το σώμα. Συνιστάται, κατά τη διάρκεια των γευμάτων, να καταναλώνονται όλες οι γεύσεις και έτσι να τηρείται μια ισορροπία.

Η όξινη γεύση τείνει να διατηρεί αυτό που διαφεύγει παθολογικά ή υπερβολικά από το σώμα. Έτσι, οι τροφές με όξινη γεύση χρησιμοποιούνται συχνά για να σταματήσουν τη διάρροια, τη συνεχή εφίδρωση, τη λευκόρροια, την αιμορραγία, το βήχα, που προκαλούνται από την αδυναμία του οργανισμού. Η όξινη γεύση σχετίζεται με το συκώτι, το οποίο σχετίζεται με τους τένοντες, τους μύες και τα μάτια. Έτσι, μια μέτρια κατανάλωση τροφών με όξινη γεύση τονώνει το συκώτι, τρέφει τους τένοντες και τους μυς και βοηθά στη διατήρηση μιας καλής όρασης. Αντίθετα, η ανεπαρκής ή υπερβολική κατανάλωση όξινων τροφών οδηγεί στη δυσλειτουργία του ήπατος, προκαλώντας τενοντίτιδες και κράμπες. Παραδείγματα όξινων τροφών: ντομάτα, βερίκοκο, κεράσι, φράουλα, ακτινίδιο, μανταρίνι, πορτοκάλι, γκρέιπφρουτ, ροδάκινο, μήλο, δαμάσκηνο, σταφύλι, ξίδι, αλογίσιο κρέας.

Στην πικρή γεύση αποδίδονται διάφορες ιδιότητες. Αποβάλλει την περίσσεια θερμότητας από το σώμα: κόκκινη επιδερμίδα, φλεγμονή των ματιών, άφτρες, εξανθήματα, δυσκοιλιότητα, κυστίτιδα, υπερβολική δίψα, αϋπνία, ανησυχία, ευερεθιστότητα, θυμός. Η πικρή γεύση προάγει τις λειτουργίες της καρδιάς και του λεπτού εντέρου και επίσης διεγείρει το στομάχι. Η υπερβολική ή ελλιπής κατανάλωση αυτών των τροφών οδηγεί επίσης σε δυσλειτουργία αυτών των οργάνων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η γεύση τείνει να αφυδατώνει το σώμα. Παραδείγματα πικρών τροφών: πιπεριά, τσίκορι (σικορέ/αντίβ), σπαράγγια, σέλινο, κιχώριο, μαρούλι, γαλλική σαλάτα, σγουρή σαλάτα, συκώτι αρνιού και κοτόπουλου.

Η γλυκιά γεύση θρέφει, τονώνει και υγραίνει. Λειτουργεί ως τονωτικό και προάγει την παραγωγή ενέργειας, αίματος και σωματικών υγρών. Τα περισσότερα λαχανικά και δημητριακά είναι γλυκές τροφές, είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια. Επίσης, το γάλα και τα πολλά φρούτα είναι γλυκές τροφές και ενυδατώνουν το σώμα, και απαλύνουν τη δίψα. Η γλυκιά γεύση βοηθάει επίσης στην λύση των εντάσεων, ειδικά σε περίπτωση συναισθηματικού στρες. Τα τρόφιμα με ζάχαρη μειώνουν τους σπασμούς και ανακουφίζουν από τον πόνο, όπως και η ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο στην περίπτωση πονόκοιλου ή σε πόνους περιόδου. Η γλυκιά γεύση σχετίζεται με το σπλήνα και το στομάχι, ενώ η μέτρια κατανάλωση γλυκών τροφών τονώνει και εναρμονίζει τις πεπτικές λειτουργίες. Η υπερκατανάλωση γλυκιάς τροφής ή και τροφής με πρόσθετη ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε περίσσιο βάρος και σε παχυσαρκία, αλλά και σε προβλήματα στο έντερο, σε υπογλυκαιμία και σε υψηλά επίπεδα χοληστερόλης. Παράδειγμα γλυκών τροφών: καρότα, λευκά μανιτάρια, μάραθο, γλυκοπατάτα, πατάτα, κολοκύθα, ντομάτα, φάβα, αρακάς, σιτάρι, καλαμπόκι, κεχρί, ρύζι, αρνί, βοδινό κρέας, ορτύκι, πάπια, χοιρινό, κοτόπουλο, αυγό, γάλα.

Η πικάντικη γεύση εξωτερικεύει, δηλαδή φέρνει την ενέργεια και τα υγρά προς την επιφάνεια του σώματος, προς το δέρμα. Έτσι, προκαλεί εφίδρωση. Επιπλέον, η πικάντικη γεύση είναι διασκορπιστική, δηλαδή προάγει την κυκλοφορία της ενέργειας (η οποία με τη σειρά της προάγει την κυκλοφορία του αίματος και των σωματικών υγρών). Ως εκ τούτου, την καταναλώνουμε ιδιαίτερα σε περίπτωση στασιμότητας της ενέργειας (για παράδειγμα : βάρος στο στήθος, κοιλιακά φουσκώματα, επιγαστρικό και κοιλιακό άλγος, συχνοί αναστεναγμοί, ευερεθιστότητα, πόνο στις αρθρώσεις) ή όταν υπάρχει στάση του αίματος (όπως με οξύ πόνο στον θώρακα ή στην κοιλιά, πόνοι περιόδου, τραυματικοί πόνοι, ορισμένες ημικρανίες). Σε μικρές ποσότητες, αυτή η γεύση τονώνει τον πνεύμονα και το παχύ έντερο, αλλά σε υπερβολή διασκορπίζει και εξασθενεί την ενέργειά τους. Παραδείγματα πικάντικων τροφών: σκόρδο, σέλινο, σχοινόπρασο, μάραθο, κρεμμύδι, ραπανάκι, άνηθο, κορίανδρο, τζίντζερ, μέντα, μοσχοκάρυδο, ρίγανη, πιπέρι καγιέν, μαύρο πιπέρι, κλπ.

Η αλμυρή γεύση μαλακώνει, απαλύνει το σκληρό και διασπά τις σκληρύνσεις. Από ιατρική άποψη, έχει την ιδιότητα να μαλακώνει αυτό που είναι ασυνήθιστα σκληρό όπως κύστεις, οζίδια, βρογχοκήλη, λιπώματα. Ένα παράδειγμα είναι η χρήση ορισμένων φυκιών για τη θεραπεία της βρογχοκήλης. Το αλάτι έχει καλό αποτέλεσμα σε περιπτώσεις δυσκοιλιότητας καθώς μαλακώνει τα κόπρανα και προωθεί την εκκένωση τους. Η κατανάλωση μικρής ποσότητας αυτής της αλμυρής γεύσης τρέφει την ενέργεια των νεφρών. Αλλά μια υπερβολή της ίδιας γεύσης αποδυναμώνει τα νεφρά και τα οστά και έχει επίσης αρνητική επίδραση στην καρδιά. Συνεπώς, δεν συνιστάται η κατανάλωση αλατιού σε περίπτωση νεφρικών ή καρδιαγγειακών διαταραχών. Παραδείγματα αλμυρών τροφών: φύκια, βρώμη, κριθάρι, καβούρια, γαρίδες, στρείδια, μύδια, χταπόδι, κρέας πάπιας, περιστεριού και χοιρινού, σάλτσα σόγιας, μαγειρικό αλάτι, κλπ.

Κατά την προετοιμασία των τροφών, είναι σημαντικό να εξετάζετε προσεκτικά τον τρόπο μαγειρέματος, επειδή είναι απαραίτητο να διατηρήσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τη ζωτικότητα της τροφής. Οι ακατέργαστες τροφές προσφέρουν τη μέγιστη ποιότητα αλλά είναι δύσκολο να χωνευτούν. Οι μαγειρεμένες τροφές είναι πιο εύπεπτες αλλά χάνουν μερικές από τις ιδιότητές τους. Μια συμβιβαστική λύση είναι το μαγείρεμα στον ατμό ή στο νερό. Επιπλέον, όταν οι τροφές μαγειρεύονται απευθείας στη φωτιά (σε μπάρμπεκιου ή στη σχάρα), καλύπτονται με πολύ τοξικά υπολείμματα καύσης που δεν πρέπει να καταναλώνονται.

Μετάφραση από τα γαλλικά  Μαρί-Πασκάλ Τζάννες

Επιμέλεια : Άλκηστης Κελεσίδη

http://www.goutsdechine.com/la-cuisine-chinoise/le-yangsheng/64.html